afb. Jan Verhoeff, 9 januari 1986

Dode Nieuwstraat

Binnenstad Centrum

Jaar

Naam

Bron

1710

Aangelegd

's-Hertogenbosch cartografisch bekeken

1830

De Doode Nieuw Straat

Kaart J. B. Drossaers ca 1830

1890

Doode Nieuwstraat

Kaart Jos van Hagens ca 1890

1901

Doode Nieuwstr

Adresboek 's-Hertogenbosch 1901

1909

Doode Nieuwstraat

Huisnummeromnummering 1909

1910

Doode Nieuwstraat

Straatnamenlijst 's-Hertogenbosch 1910-1911

1928

Doode Nieuwstraat

Adresboek voor 's-Hertogenbosch 1928

1995

Dode Nieuwstraat

Huisnummerkaart H16

Nieuwste straten

door Ed Hupkens

Foto: J.A.M. Roelands

De Dode Nieuwstraat is in 1641 als openbare weg aangelegd op het voormalige terrein van de Minderbroeders (Franciscanen), en wel op het gedeelte van de kloostertuin en de boomgaard. In 1185 nog de tuin van het jachtslot van Hertog Hendrik. Net als alle andere kloosters en kerken, wordt het klooster van de Minderbroeders in beslag genomen door de protestantse overheid, na de inname van Den Bosch in 1629. Stadtstimmerman (aannemer) Frans Blom en pensionaris (stadsadvocaat) en later schepen (wethouder) Johan Gans slagen erin een aantal kloosters en kerken te kopen. Ook het klooster van de Minderbroeders krijgen zij in handen. Het was een groot kloostercomplex, dat zich uitstrekte van de huidige Pensmarkt tot aan de Snellestraat. De nieuwe eigenaren slopen de kloosterkapel, de pandhof en een aantal gebouwen; een stal wordt omgebouwd tot woning, een kloostergebouw verbouwd tot een groot magazijn. Deels van de sloopmaterialen worden zestien nieuwe huizen opgetrokken, volgens bouwhistoricus Ad van Drunen redelijk zeldzame woonhuizen. Deze woningen zijn in de saneringswoede van de zestiger jaren van de vorige eeuw -helaas zonder documentatie- gesloopt.

De nieuwe weg wordt aangesloten op de al bestaande Minderbroedersstraat, en wordt aanvankelijk Nieuwe Minderbroedersstraat en ook Nieuwe Karstraat genoemd. Nergens wordt beschreven hoe de naam Dode Nieuwstraat is ontstaan. Roelands verklaart de naam uit de aanwezigheid van 'Het Geweldiger', een militaire gevangenis die de westelijke straatkant grotendeels vormde en die weinig opwekkends te zien gaf. Daarbij is er in de straat weinig verkeer geweest. Het was er, zogezegd, een dooie boel.

Stadsblad woensdag 3 november 2007

Dode Nieuwstraat

Deze straat is in de jaren veertig van de 17de eeuw als openbare straat aangelegd over het terrein van het Minderbroedersklooster. Op dit gedeelte dat in 1355 aan het klooster was toegevoegd, lagen de tuin en de boomgaard. Er is sprake van een kapel, twee huizen, waarvan een van steen en een turfhuis. waar deze gebouwen precies gestaan hebben is niet duidelijk. De kaart van J. Blaeu geeft de kapel, die in 1421 vermeld wordt, aan achter het huis 'De Put'. Aan de noordzijde bevond zich een poort naar de Karrenstraat die benut is bij de aanleg van de nieuwe straat. Aan de zuidzijde stond de grote kloosterkerk en de pandhof met aangrenzende gebouwen. Ter plaatse van de Dode Nieuwstraat moet al een soort weg over het kloosterterrein geweest zijn. Bij de bouw van de nieuwe huizen in het midden van de 17de eeuw wordt namelijk melding gemaakt van een groot magazijn op de hoek van de steeg naar de 'Karstraat'. Hier is in de 16de-eeuwse cijnsboeken sprake van een 'ledige plaetsse' van 36 voet (= 10,35 m) die eerst van Peter van Oerde was, daarna van de Minderbroeders en van een perceel van 19 voet (= 5,46 m) met een 'weynich' achter het huis. Mogelijk betrof dit het thans gesloopte huis aan de westzijde van de Dode Nieuwstraat (voorheen nummer 4). Waar het perceel van 36 voet gelegen heeft valt uit de huidige percelering niet af te leiden.
Nadat het klooster in 1629 geconfisqueerd was, zijn de kloosterkerk, de pandhof en een deel van de gebouwen gesloopt en kon de Dode Nieuwstraat, ook wel Nieuwe Minderbroedersstraat of Nieuwe Karstraat genaamd, worden doorgetrokken tot de bestaande Minderbroedersstraat. Aan de nieuwe straat bleven enkele kloostergebouwen gehandhaafd als stal en magazijn. Ze werden in de jaren veertig van de 17de eeuw verbouwd op initiatief van pensionaris Johan Gans en zijn compagnon de timmerman Frans Blom. Als een soort projectontwikkelaars avant-la-lettre hebben zij het klooster verworven, gedeeltelijk herbestemd en andere delen gesloopt en herbebouwd met woningen. Zo zijn er zestien nieuwe huizen gebouwd, waaronder twee hoekhuizen, een bestaande stal omgebouwd tot woning en een gebouw van het klooster verbouwd tot groot magazijn. Deze gebouwen zijn nog te traceren in het bouwblok en het aangrenzende blok 2.3.
Hier volgt een korte beschrijving van deze midden 17de-eeuwse gebouwen aan de oostzijde van de Dode Nieuwstraat en het aansluitende deel van de Minderbroedersstraat. Deze huizen zijn bij de sanering in de jaren zestig van de 20ste eeuw helaas zonder vorm van documentatie gesloopt. Bouwtekeningen, foto's en de gegevens van de verlening van subsidie voor het aanbrengen van stenen gevels in de 17de eeuw geven toch een beeld van deze voor de stad zeldzame gebouwen.
De huidige bebouwing, zijnde Dode

266

Nieuwstraat 27-39, dateert uit de late 19de en 20ste eeuw en blijft daarom hier buiten beschouwing.

267

A. van Drunen, 's-Hertogenbosch van straet tot stroom (Zwolle - Zeist 2006) 266-267

Namen der Straten enz.

DOODE NIEUWSTRAAT. "Doode" omdat ze zoo weinig begaan wordt; "Nieuwstraat" omdat ze eerst in de 17e eeuw is aangelegd. Zij loopt over den grond, die in 1185 de tuin was van Hertog Hendrik's jachtslot, en waar later kerk en klooster der Minderbroeders waren gelegen.

79

Oude Namen van Huizen en Straten te 's-Hertogenbosch (1906) 79

Dode Nieuwstraat

De Dode Nieuwstraat is pas ontstaan na 1629 toen het Minderbroeders-complex was afgebroken, toen is over het terrein deze straat aangelegd. Men vindt nergens beschreven hoe deze naam ontstaan is; wel kunnen wij daarover een vermoeden uiten. De westelijke straatwand werd namelijk grotendeels gevormd door de achterkant van de militaire gevangenis 'Het Geweldiger'en die zal weinig opwekkends te zien gegeven hebben. Wij hebben ook de indruk dat er weinig verkeer geweest zal zijn. De naam Dode Nieuwstraat lijkt om deze redenen niet zo onverantwoord.
Ofschoon het monumentale koetshuis uit 1644, dat op de Bossche monumentenlijst voorkwam, onder de benaming 'sloopwoning' verdwenen is, maaakt de open ruimte achter het huis 'De Blaasbalg' toch weer veel goed. Het is een goed idee geweest om aan de zijmuur van die open plaats een aantal gevelstenen en dergelijke in te metselen.

83

Straat in Straat uit (1984) 83

1981	J.A.M. Roelands Dode Nieuwstraat Brabants Dagblad vrijdag 29 mei 1981
2017	Ed Hupkens Stad : Nieuw, nieuwer en nieuwst Bossche Kringen 3 (2017) 14-16

1641

In 1641 worden verschillende vm. kloostergebouwen door de Raad van State verkocht. Frans Blom koopt bijvoorbeeld de kloosters van de Minderbroeders en de Dominicanen. Hij breekt ze af en legt vervolgend drie nieuwe straten, drie Nieuwstraten, aan: de Doode Nieuwstraat, de Nieuwstraat en de Tweede Nieuwstraat (thans St. Jozefstraat geheten).
Bron: Kroniek van 's-Hertogenbosch

Dode Nieuwstraat, z.j.

Herman Moerkerk
(tekening)

Minderbroedersstraat

Dode Nieuwstraat 2

Doode Nieuwstraat B 328a (????)

1865	J. Kennis (vleeschhouwer) - R. Versteegh (sigarenmaker)
1875	B. van Hest (hoefsmid) - J. Klaassens (mr. boek- en courantdrukker, en agent der levensverzekering Prudentia)

Doode Nieuwstraat B 352a (1880)

1881	J. Klaassens (mr. boekdrukker en agent van het levensverzekerings genootschap prudentia, minderbroederstraat h. Doode Nieuwstr.)

Doode Nieuwstraat 2 (1909)

1910	G.J. v.d. Griendt (passementwerker) - J. van Vessem (musicus, tailleur) - wed. Vorst
1919	wed. v.d. Griendt - W. Lemmens (boekhouder) - J. van Vessem (musicus, tailleur)
1923	wed. Gijsbertus J. van de Griendt (zonder) - Cornelis J.Th. Kapp� (schoenmaker)
1928	C.J.Th. Kapp� (schoenmaker) - J. van de Loo - wed. H. Maas
1943	A.J.M. Blom (kellner) - A. Sengers (schildersknecht)

Dode Nieuwstraat 2a

Doode Nieuwstraat 2a (1909)

1919	E. Pelzer (arbeider)
1928	L. Voltijn

Dode Nieuwstraat 4-6

Dode Nieuwstraat 4

Doode Nieuwstraat B 329 (????)

1865	G. van Breemen (aanspreker en lijkbezorger en kleedermaker) - W. Derog�e (gepens. tamboer-majoor)
1875	A.W. Vaas (mr. kleermaker)

Doode Nieuwstraat B 353 (1880)

1881	J. Keun (brievenbesteller) - A. van der Pas (mr. meubelmaker)
1908	W. v.d. Broek (sigarenmaker) - J. van Geffen (portier sig. fab.) - J.P. en W. Scheepers (kleermakers)

Doode Nieuwstraat 4 (1909)

1910	J. van Erp
1919	M.S. Lissaur (reiziger)
1928	Th. C. Biekens
1943	L. Vink (electro-bankw.)

Dode Nieuwstraat 6

Wijk A ? (????)

1832	van de Graaf (generaal)(eigenaar)

Doode Nieuwstraat B 329 (????)

Doode Nieuwstraat B 353a (1880)

Doode Nieuwstraat 6 (1909)

1910	W. van den Broek (sigarenmaker) - J. van Geffen (portier sig. fab.) - J.P. en W. Scheepers (kleermakers)
1919	A. Schreuders (sigarenmaker) - Th.P. Smits (sigarenmaker) - Ch. Trottig (machinist) - P.G. Verburgt (drukker)
1928	wed. A.F. Beijnen - J.E. Dubbeld - J. Heesbeen - wed. C. Trantig
1943	A.F. Kroon (verw. hulpmonteur) - A. van Oosten (koopman)

Dode Nieuwstraat 8

Doode Nieuwstraat B 330 (????)

1865	E. van Eeuwijk (gepensionneerde) - L. Lensen (vleeschhouwer) - D.B. Neervoort (nachtwaker noodhelper)
1875	wed. A. Kusters (partikuliere)

Doode Nieuwstraat B 354 (1880)

1881	erven A. Kusters (partikuliere)
1908	C. Eijsman-Gans (reiziger) - B. de Gooijer (particulier) - M. de Graaf (behanger) - J.W. van Hooren (meesterknecht drukkerij)

Doode Nieuwstraat 8 (1909)

1910	J. van Diermen (loopknecht) - B. de Gooijer (particulier) - M. de Graaf (behanger) - J.W. van Hooren (meesterknecht drukkerij)
1919	A.J.M. Blom (sigarenmaker) - wed. H. Boshuizen - M. de Graaf (behanger) - J.W. van Hooren (typograaf)
1923	Antonius J.M. Blom (sigarenmaker) - Marinus Th. de Graaf (behanger)
1928	wed. C. Blom - M.Th. de Graaf - Th. Ritmeijer
1943	J.J. de Groot (beh. en stoff.) - A.A. Hoevenaars (voerm.) - A. de Laat

Dode Nieuwstraat 10

Wijk A ? (????)

1832	Victor Andries van Rijckevorsel (koopman)(eigenaar)

Doode Nieuwstraat B 331 (????)

1865	E. Berrenbroek (gepens. wachtmeester der marechaussee) - A. de Haas (kweekeling bij 's rijks kweekschool voor onderwijzers)
1875	C. Bus (telegrafist) - C.H. Bus (gepens. ambtenaar)

Doode Nieuwstraat B 355 (1880)

1881	E. Berrenbroek (gep. wachtm. d. mar�chauss.) - wed. J.G. Schull (partikuliere)
1908	E. Gans (veehandelaar)

Doode Nieuwstraat 10 (1909)

1910	E. Gans (veehandelaar)
1919	G.C. Rijke� (koopman in stoffen en buxkin) - H. Teulings (sigarenmaker)
1928	H.Th.W.J. Teulings
1943	J. Bodar (koopman) - G.F.G. Thelissen (reiziger choc. en suikerw.)

Dode Nieuwstraat 12

Doode Nieuwstraat B 356 (????)

Doode Nieuwstraat 12 (1909)

Dode Nieuwstraat 14

Doode Nieuwstraat B 357 (????)

Doode Nieuwstraat 14 (1909)

Dode Nieuwstraat 32

Dode Nieuwstraat 34

Doode Nieuwstraat 34 (1909)

1991	Ali (restaurant L'Orange)

Dode Nieuwstraat 36

Dode Nieuwstraat 50

Dode Nieuwstraat 52

Dode Nieuwstraat 72

Karrenstraat

Tweede Korenstraatje

Dode Nieuwstraat 43

Dode Nieuwstraat 41

Dode Nieuwstraat 39

Doode Nieuwstraat B 370a (????)

1865	L.M. Spee (beddenverhuurder en koopman)
1875	E. Samuels (firma gebr. Samuels) sigarenfabriek

Doode Nieuwstraat B 399a (1880)

1881	E. Samuels (firma gebr. Samuels)
1908	P.C. Molhuijsen (behanger en stoffeerder)

Doode Nieuwstraat 39 (1909)

1910	P.C. Molhuijsen (behanger en stoffeerder)
1919	J. Molhuijsen (behanger en stoffeerder) - P.C. Molhuijsen (behanger en stoffeerder)
1928	P.C. Molhuijsen
1943	J.C.P.M. Molhuijsen (stoffeerder)

Dode Nieuwstraat 37

Doode Nieuwstraat B 400 (????)

Doode Nieuwstraat 37 (1909)

1919	A. Lamers (koetsier)

Dode Nieuwstraat 35

Doode Nieuwstraat B 370a (????)

Doode Nieuwstraat B 401 (1880)

1908	M. Schellekens (meubelmaker)

Doode Nieuwstraat 35 (1909)

1910	M. Schellekens (meubelmaker)
1943	J. Bonte (diensbode) - J. van Dommelen (glazenwasscher) - J.W.H. van Dommelen-Bonte

Dode Nieuwstraat 33

Doode Nieuwstraat B 370a (????)

Doode Nieuwstraat B 402 (1880)

1908	D.B. Heuven (journalist, corresp. Utrechtsche levensv.)

Doode Nieuwstraat 33 (1909)

1910	D.B. van Heuven (oud-hoofdonderw, corr. levensverz.)
1919	P.N. Brouns van Besouw (journalist)
1928	A.F. van den Bergh - G.H.J. van Leur
1943	P.A.M. Aangenendt (kantoorbediende) - P.J.H. Aangenendt (bouwkundige) - W.J.V. Aangenendt (kunstschilder op porcelein enz.)

Dode Nieuwstraat 31-29

Dode Nieuwstraat 31

Doode Nieuwstraat B 370a (????)

Doode Nieuwstraat B 403 (1880)

1900	G.P.G. Noyons (vis- en kaashandelaar)

Doode Nieuwstraat 31 (1909)

Dode Nieuwstraat 29

Doode Nieuwstraat B 403a (????)

1908	J. Stibbe (koopman)

Doode Nieuwstraat 29 (1909)

1910	J. Stibbe (koopman)
1919	L.A. v.d. Ven (timmerman)
1928	A.A.M. van de Ven - L.A. van de Ven
1943	J.M.M. v.d. Ven (winkelbediende) - L.A. v.d. Ven (timmerman)

Dode Nieuwstraat 27-25

Dode Nieuwstraat 27

Doode Nieuwstraat B 370b? (????)

Doode Nieuwstraat B 404 (1880)

1908	L.P. Aquina (letterzetter) - D. de Ridder

Doode Nieuwstraat 27 (1909)

1919	P.L. Aquina (letterzetter)
1910	L.P. Aquina (letterzetter) - wed. M. Verhof

Dode Nieuwstraat 25

Doode Nieuwstraat B 404a (????)

Doode Nieuwstraat 25 (1909)

1910	Caf� Parlement
1919	Bondsgebouw
1928	J.B. Odems

Dode Nieuwstraat 23

Doode Nieuwstraat B 370b? (????)

Doode Nieuwstraat B 405 (1880)

1908	Kantoor van A.M. Rooij (in granen)

Doode Nieuwstraat 23 (1909)

1910	Kantoor van A.M. van Rooij (in granen)
1919	Kantoor van A.M. van Rooij (in granen)

Dode Nieuwstraat 21

Doode Nieuwstraat B ongen. (????)

Doode Nieuwstraat 21 (1909)

1910	Kantoor van A.M. van Rooij (in granen)
1919	Kantoor van A.M. van Rooij (in granen)

Dode Nieuwstraat 19

Doode Nieuwstraat B 371 (????)

1865	J. Meijer (koopman)
1875	G. Bos (beambte in de gevangenis)

Doode Nieuwstraat B 406 (1880)

1881	G. Bos (beambte in de gevangenis en agent der Utrechtsche Levensverzekering-maatschappij)
1908	P. Rabou (verver) - J. Scheepers (tailleur)

Doode Nieuwstraat 19 (1909)

1910	L. Rabou (schilder) - J.F. Scheepers (kleermaker)
1919	W. van Oort (sigarenmaker) - J.P. Scheepers (kleermaker)
1928	mej. M.Th. Scheepers - wed. J.Ph. Scheepers - L.J.M. van Weert - Th.M. van Weert
1943	G.W. v.d. Brandt - wed. L. Scheepers-v.d. Brandt - C. de Vos (winkelbed. S. de Wit)

Dode Nieuwstraat 17

Biljartfabriek K. Dekkers & Zoon.
Bron: Stadsarchief (0002017)

Doode Nieuwstraat B 371 (????)

Doode Nieuwstraat B 406a (1880)

Doode Nieuwstraat 17 (1909)

Dode Nieuwstraat 15

Doode Nieuwstraat B 372 (????)

1865	M. Simons (vleeschhouwer)
1875	M. Simons (vleeschhouwer)

Doode Nieuwstraat B 407 (1880)

1881	M. Simons (vleeschhouwer)
1908	J.H. van Munsteren (winkelbediende) - E.M. van der Sluis (bediende schoenfabriek)

Doode Nieuwstraat 15 (1909)

1910	E.M. van der Sluis (bediende schoenfabriek) - Th. v. Vuuren (bestell. v. G. en L.)
1919	W. Scheepers (kleermaker)
1923	Adriaan Braspenning (besteller)
1928	A.J.M. Blom - A. Braspenning - M. van Vuuren
1943	wed. M. van Rijn-Henskens

Dode Nieuwstraat 13

Doode Nieuwstraat B 408a (????)

1908	J. van Rossum (agent van politie)

Doode Nieuwstraat 13 (1909)

1910	C. Patist (koetsier)
1919	Fr. Dubbeld (kleermaker)
1923	Fredericus Dubbeld (kleermaker)
1928	F. Dubbeld
1943	Th.J. Netten (los werkman)

Dode Nieuwstraat 11

Doode Nieuwstraat B 373 (????)

Doode Nieuwstraat B 408 (1880)

Doode Nieuwstraat 11 (1909)

Dode Nieuwstraat 7

Doode Nieuwstraat B 409a (????)

1908	J. Emons (korporaal muzikant inf.)

Doode Nieuwstraat 7 (1909)

1919	C. Doomerik (borstelmaker)
1923	Wilhelmus Deckers (schilder)
1928	G.F.G. Thelissen

Dode Nieuwstraat 5

Doode Nieuwstraat B 410a (????)

Doode Nieuwstraat 5 (1909)

1910	F.Ch. Meijers (mr. kleermaker)
1919	F.Ch. Meijers (mr. kleermaker)
1943	A. van Gulik (grondwerker)

Dode Nieuwstraat 3

Doode Nieuwstraat B 375 (????)

1865	A. van der Linden (mr. timmerman)
1875	L. van Harreveldt (boekhouder) - A. van der Linden (partikulier)

Doode Nieuwstraat B 410 (1880)

1881	C.A. van Steijn (bouwkundig opzichter)
1908	F.Ch. Meijers (mr. kleermaker)

Doode Nieuwstraat 3 (1909)

Dode Nieuwstraat 1

Doode Nieuwstraat B 376 (????)

1865	A.M. Baijens (kinderenbewaarsch. houdster)
1875	J. van der Horst (mr. schoen en laarzenmak.)

Doode Nieuwstraat B 411a (1880)

1908	Adr. v.d. Sluijs (steendrukker)

Doode Nieuwstraat 1 (1909)

1910	A. van der Sluijs (magazijnsknecht)
1919	L. v.d. Doelen (bakker) - wed. Lievens
1923	Hendrikus J. Brouwers (boorder mach. fabriek)
1928	F.A.L. Neijman
1943	A. Damen (koopman) - A.G. van Overbeek (grondwerker) - wed. H.M. Vorstenbosch-Marc� (werkster)

Minderbroedersstraat

  5211 EL   3.. 7
  5211 EK  25..43
  5211 EK   2..72

  1909 : rechts 1..39, links 2..14
  1995 : rechts 3..43, links 4..72 (Huisnummerkaart H16)
  2004 : rechts 3..43, links 2..72 (postcodes)

No 2 Wijk A (komend van de Minderbroederstraat)
Nieuwstraat
164	7	Belle, Jacobus	Klerk	33	Rooms	Den Bosch
165	6	Verhoeven, Anna Catharina	Mutsemaakster	75	Rooms	Maastricht
166	-	-	-	-	-	-
169	13	Verbeeck, Johanna Maria Jozefina	Mutsemaakster	65	Rooms	Den Bosch
173	8	Reinhart, Johanna Maria	Huisvrouw	36	Gereformeerd	Haarlem
174	4	Keer, Ruth Johannus	Chef des Bureau archivist bij het Prov. Gouvernement	27	Gereformeerd	Den Bosch
175	9	Hecking, Johan Samuel	Ontvanger der Belasting	34	Gereformeerd	Goch
176	8	Boons, Wilhelmus	Verver en Glazenmaker	50	Rooms	Den Bosch
Minderbroederstraat

H.F.J.M. van den Eerenbeemt en L.P.L. Pirenne, 's-Hertogenbosch op de drempel van een nieuwe tijd (1960) 241

Aart Vos, 's-Hertogenbosch : De geschiedenis van een Brabantse stad 1629-1990 (1997) 45

H.J. Zomerdijk, Het muziekleven in Noord-Brabant 1850-1914 LV (1982) 217

Dode Nieuwstraat

Binnenstad Centrum

Nieuwste straten

Dode Nieuwstraat

Namen der Straten enz.

Dode Nieuwstraat

J.A.M. Roelands

Ed Hupkens

Dode Nieuwstraat, z.j.

n: vermelding in een voetnoot

Op deze pagina